انتخاب مصالح مقاوم در برابر حریق یکی از مهمترین اصول معماری حریق است که تاثیر مستقیم بر ایمنی ساختمان و کاهش خسارتهای ناشی از آتشسوزی دارد. مصالحی که بهدرستی انتخاب شوند، میتوانند زمان مقاومت سازه را در برابر حرارت افزایش داده و فرصت کافی برای تخلیه ایمن فراهم کنند.
۱. طبقهبندی مصالح از نظر مقاومت در برابر حریق
مصالح غیرقابل احتراق (Non-combustible): مصالحی که شعله نمیگیرند و در برابر آتش مقاوم هستند، مانند بتن، آجر، فولاد
مصالح با مقاومت محدود: مصالحی که در برابر حریق مقاومت محدودی دارند و در دمای بالا ممکن است تخریب شوند، مانند چوبهای خاص با پوشش محافظ
مصالح قابل احتراق: مصالحی که به راحتی میسوزند و برای استفاده در معماری حریق توصیه نمیشوند
2. ویژگیهای مصالح مقاوم در برابر حریق
مقاومت حرارتی: توانایی مصالح در حفظ خواص مکانیکی و ساختاری تحت دمای بالا
غیرقابل اشتعال بودن: عدم قابلیت شعلهور شدن و گسترش آتش
عدم تولید دود سمی: مصالحی که در هنگام سوختن دود کم و غیرسمی تولید کنند
۳. مصالح رایج و کاربرد آنها در معماری حریق
بتن: مقاوم به حرارت و غیرقابل احتراق، مناسب برای دیوارها و سقفها
آجر و بلوکهای سفالی: مقاومت بالا در برابر آتش، معمولاً در دیوارهای جداکننده استفاده میشوند
فولاد: مقاوم اما در دمای بالا دچار ضعف میشود، نیاز به پوششهای مقاومتی دارد
گچ: به عنوان پوشش مقاوم در برابر حرارت در دیوارها کاربرد دارد
شیشه مقاوم به حرارت: برای پنجرهها و بخشهای دید ساختمان استفاده میشود
۴. استانداردها و تستهای مربوط به مصالح مقاوم حریق
استاندارد ASTM E119 (تست مقاومت مصالح در برابر حریق)
استاندارد EN 13501-1 (طبقهبندی واکنش مصالح به آتش)
استاندارد ملی ایران 12204 (مقاومت مصالح ساختمانی در برابر حریق)
نتیجهگیری
انتخاب مصالح مناسب و مطابق با استانداردهای بینالمللی و ملی، نقش کلیدی در بهبود ایمنی و مقاومت ساختمان در برابر حریق دارد. شناخت دقیق خواص مصالح و کاربرد صحیح آنها در طراحی، از الزامات مهم معماری حریق است.