در هر پروژه‌ی ساختمانی، امنیت جانی مهم‌تر از هر چیز دیگری‌ست؛ و سیستم اعلام حریق، قلب تپنده‌ی این امنیت محسوب می‌شود. طراحی این سیستم، فقط چیدن چند دتکتور و پنل نیست؛ یک فرآیند دقیق و مهندسی است که اگر درست انجام نشود، می‌تواند در زمان حادثه فاجعه‌بار باشد.
۱. سیستم اعلام حریق چیست؟
سیستمی است متشکل از تجهیزات شناسایی و هشداردهنده که وقوع حریق را در مراحل اولیه تشخیص می‌دهد و به افراد و سیستم‌های مدیریت بحران اطلاع می‌دهد.
به‌صورت کلی، دو نوع اصلی دارد:
سیستم متعارف (Conventional)
سیستم آدرس‌پذیر (Addressable)
در سیستم متعارف، دتکتورها در زون‌های مشخص دسته‌بندی می‌شوند و فقط ناحیه‌ی وقوع آتش مشخص می‌شود. در آدرس‌پذیر، هر تجهیز آدرس منحصربه‌فرد دارد و محل دقیق حادثه قابل تشخیص است.
۲. زون‌بندی؛ ستون فقرات طراحی
زون‌ها (مناطق هشدار) باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که تشخیص محل حادثه سریع و دقیق باشد. طبق ضوابط معمول:
حداکثر مساحت تحت پوشش هر زون: 2000 متر مربع
هر طبقه‌ی ساختمان، حداقل باید یک زون مجزا داشته باشد
فضاهای پرخطر یا حساس مثل آشپزخانه صنعتی، باید زون جدا داشته باشند
نکته ساران: بهتر است زون‌ها بر اساس عملکرد ساختمان و نوع دسترسی هم تعریف شوند، نه فقط نقشه.
۳. انواع دتکتورها و کاربرد آن‌ها
هر نوع فضا، سنسور خاص خود را می‌طلبد:
دتکتور دود: برای فضاهای معمولی مثل اداری و مسکونی
دتکتور حرارتی: برای آشپزخانه‌ها و فضاهای دارای بخار
دتکتور گاز: در فضاهایی که احتمال نشت گاز وجود دارد
دتکتور شعله: برای سالن‌های صنعتی و ریسک بالا
هر دتکتور معمولاً مساحت حدود 37 تا 50 متر مربع را پوشش می‌دهد.
۴. جانمایی تجهیزات؛ فراتر از زیبایی‌شناسی
دتکتورها باید:
حداقل 50 سانتی‌متر از دیوار فاصله داشته باشند
در مرکز سقف یا نقاطی با گردش هوای طبیعی نصب شوند
از نصب در نزدیکی دریچه کولر، پنجره باز یا مه‌ساز خودداری شود
نکته ساران: همیشه مسیر کابل‌ها و داکت‌ها را قبل از اجرای نهایی بررسی کنید تا با سایر سیستم‌ها تداخل نداشته باشند.
۵. پنل مرکزی و تجهیزات هشداردهنده
پنل مرکزی معمولاً در مکان نگهبانی یا در دسترس مدیریت نصب می‌شود
آژیر و فلاشر باید در هر طبقه و در محل خروج اضطراری قابل شنیدن و دیدن باشند
برای فضاهای خواب مثل هتل یا خوابگاه، هشدارهای صوتی با سطح صدای مناسب الزامی‌ست